Jednym z istotnych zadań KDPW S.A. jest sprawowanie nadzoru nad poprawnością prowadzenia depozytu papierów wartościowych przez uczestników KDPW oraz kontrola spełniania przez nich warunków uczestnictwa, zgodnie z Regulaminem KDPW (dalej: Regulamin), który określa prawa oraz obowiązki uczestników systemu depozytowego, wyznacza obszar nadzoru nad poprawnością ich wypełniania, wskazuje również sposób sprawowania nadzoru oraz środki, jakie mogą być podjęte w przypadku stwierdzenia uchybień. Prowadzenie depozytu papierów wartościowych przez Krajowy Depozyt i Uczestników, polega na określeniu w Regulaminie zasad ewidencji papierów wartościowych, odpowiednio przeniesionych na poziom regulacji wewnętrznych uczestników oraz na wyznaczeniu w regulacjach KDPW zakresu i sposobu wykonywania innych czynności związanych z ewidencją papierów wartościowych.
Nadzór nad poprawnością prowadzenia depozytu przez Uczestników, w zakresie jego zgodności z Regulaminem oraz treścią uchwał Zarządu Krajowego Depozytu, a także – w granicach dotyczących prowadzenia tego depozytu – z przepisami prawa ogólnego, wykonywany jest poprzez: 

• analizę dokumentów, informacji i raportów dostarczanych przez uczestnika. 
• w drodze inspekcji w siedzibie uczestnika.

KDPW sprawdza spełnianie wymogów uczestnictwa określonych dla funkcjonujących w systemie depozytowym uczestników oraz weryfikuje spełnianie tych wymogów przez podmioty ubiegające się o uzyskanie statusu uczestnika KDPW – na podstawie dokumentów złożonych do wniosku o zawarcie umowy uczestnictwa. Dotyczy to kontroli spełniania następujących warunków: 

• materialno-technicznych przez uczestników bezpośrednich, zapewniających wymaganą łączność z systemem depozytowym KDPW oraz bezpieczną wymianę elektronicznych dokumentów przesyłanych do/ odbieranych z tego systemu, 
• materialno-technicznych przez uczestników prowadzących rachunki papierów wartościowych lub rachunki zbiorcze, zapewniających bezpieczne i zgodne z przepisami prawa dokonywanie zapisów na tych rachunkach, przetwarzanie i archiwizowanie informacji o wykonanych zapisach oraz odtwarzanie treści dokumentów, na podstawie których zapisy te są dokonywane,
• zatrudnienia przez uczestników bezpośrednich do prowadzenia ewidencji papierów wartościowych właściwej liczby osób, które posiadają odpowiednią wiedzę oraz doświadczenie lub kwalifikacje w zakresie prowadzenia ewidencji papierów wartościowych. Posiadanie tytułu „specjalisty ewidencji papierów wartościowych” traktowane jest jest jako potwierdzenie odpowiednich kwalifikacji i wiedzy w zakresie prowadzenia ewidencji papierów wartościowych.
  Powyższe zadania przypisane są w strukturze KDPW S.A. Działowi Nadzoru (w skrócie DN).

 

Wybrane zadania Działu Nadzoru

Nadzór sprawowany jest od momentu złożenia wniosku przez podmiot ubiegający się o zawarcie umowy uczestnictwa w systemie KDPW, do momentu rozwiązania tej umowy i zamknięcia kont prowadzonych dla tego uczestnika. Szczegółowe zadania dotyczą m.in. następujących czynności nadzorczych:

1. weryfikacja poprawności sposobu agregowania indywidualnych stanów posiadania pochodzących z ewidencji papierów wartościowych prowadzonej przez uczestników oraz zgodności tych zagregowanych stanów, prezentowanych w dostarczanych przez nich raportach dziennych, ze stanami korespondujących z nimi kont podmiotowych prowadzonych w KDPW,
2. prowadzenie kontroli w siedzibie uczestnika - realizowanych w drodze tzw. inspekcji bezpośrednich, obejmujących swoim zakresem następujące obszary: szeroko rozumianą ewidencję papierów wartościowych (regulacje wewnętrzne dot. opisu sposobu zorganizowania ewidencji, planu kont i procedur ewidencyjnych, system ewidencyjny, raportowanie z ewidencji, itp.), archiwizację dowodów ewidencyjnych i danych z ewidencji przechowywanych na nośnikach elektronicznych oraz bezpieczeństwo systemów ewidencyjnych i czynności związanych z ewidencją, zapewniających utrzymanie ciągłości działania w sytuacji awarii i działania siły wyższej, w tym przestrzegania zapisów własnych regulacji w tym zakresie.
   W przypadku stwierdzenia uchybień naruszających zasady Uczestnictwa w KDPW – DN podejmuje działania dyscyplinujące, spośród których najpoważniejsze dotyczą wnioskowania do Zarządu KDPW S.A. o zastosowanie środków dyscyplinujących.
3. weryfikacja poprawności stanów i obrotów w obligacjach emitowanych przez Skarb Państwa na podstawie dostarczanej przez uczestników sprawozdawczości miesięcznej sporządzanej na mocy właściwego Rozporządzenia Ministra Finansów.
   O nieprawidłowościach stwierdzonych w wyniku kontroli oraz weryfikacji wykonywanej w zakresie opisanym w pkt: 1, 2 i 3, informowana jest Komisja Nadzoru Finansowego.
4. rozpatrywanie wniosków podmiotów ubiegających się o uczestnictwo w systemie KDPW oraz opiniowanie wniosków o rozszerzenie uczestnictwa o kolejny zakres działalności. Podmiot ubiegający się o uczestnictwo w KDPW składa wniosek, do którego załącza określone dokumenty, który jest podstawą do sprawdzenia jego kompletności oraz, na podstawie dostarczonych dokumentów, dokonania oceny spełniania przez niego warunków materialno – technicznych (w zależności od zakresu zawieranej umowy uczestnictwa lub jej rozszerzenia),
5. analiza informacji, o której mowa w § 55 ust.1 pkt 1) Regulaminu KDPW, przekazywanej przez uczestników w raportach dziennych, dotyczącej niezgodności pomiędzy stanami na kontach podmiotowych prowadzonych w Krajowym Depozycie a stanami na odpowiadających tym kontom rachunkach papierów wartościowych oraz rachunkach zbiorczych, polegającej na tym, że stan na kontach podmiotowych w Krajowym Depozycie jest mniejszy niż stan na odpowiadających tym kontom rachunkach papierów wartościowych i rachunkach zbiorczych prowadzonych przez uczestnika,
6.  sporządzanie cyklicznej informacji prezentującej Zarządowi KDPW S.A. Ranking uczestników KDPW pełniących w KDPW_CCP funkcję uczestnika rozliczającego w zakresie rynku kasowego - na podstawie danych statystycznych z systemu KDPW dotyczących poprawności wypełniania przez nich funkcji w systemie depozytowym, danych dostarczanych przez uczestników i wyników kontroli raportów dziennych, oraz przekazywanie indywidualnych informacji z tego zakresu adresowanych do poszczególnych uczestników bezpośrednich objętych rankingiem.